اطلاعیه شبکه مراقبت و پیش آگاهی

دوره کارنس سموم مصرفی و اهمیت رعایت آن

در افزایش تولید و کاهش خسارت آفات بر روی محصولات کشاورزی نقش مهمی داشته و دارند. ولی به کارگیری نا به جا و غیر معقول آفت کش ها با بروز بیماری های خطرناکی مانند سرطان خون و سرطان دستگاه گوارش، بیماریهای عصبی و تنفسی و سایر اختلالات فیزیولوژیکی در بدن انسان در ارتباط می باشد. همچنین کاربرد سموم باعث آلودگی های زیست محیطی می شود، ولی با کاربرد صحیح و دقیق آفت کش ها می توان اثراث سوء آن ها را به حداقل رساند. یکی از راه های کاهش خطرات مصرف آفت کش ها در محصولات کشاورزی استفاده از سموم با دوره کارنس کم است. دوره کارنس عبارت است از حداقل زمانی که بین آخرین سمپاشی و برداشت محصول باید رعایت کرد که در این مدت باقیمانده سم در اثر عوامل طبیعی تجزیه شده و باقیمانده آن در سطح میوه ها و سبزی ها به حد مجاز می رسد . تعداد روزهای دوره کارنس بسته به نوع سم و گیاه متفاوت است. مدت زمان دوره کارنس بر روی برچسب قوطی سم با عنوان دوره کارنس مشخص شده است. رعایت دوره کارنس برای سبزی ها و محصولات جالیزی و میوه هایی که مصرف تازه خوری دارند اهمیت حیاتی دارد. در بسیاری از موارد مشاهده می شود که بعد از سم پاشی و بدون توجه به دوره کارنس در حالیکه باقیمانده سموم هنوز در بافت سبزیجات و محصولات جالیزی وجود دارد محصول برداشت شده و روانه بازار می شود و مردم غافل از هر اتفاق میوه را شسته و با پوست مورد تغذیه قرار می دهند. هر چند شستن میوه یا گرفتن پوست آن هنگام مصرف می تواند باعث کاهش آلودگی شود اما این کاهش تنها شامل آلودگی های سطحی است چرا که زدودن آفت کش هایی که به درون بافت نفوذ کرده باشند (سموم سیستمیک) تقریبا غیرممکن است و بدین ترتیب مصرف این گونه محصولات سلامت مصرف کنندگان را به خطرمی اندازد. کشاورزان در صورت نیاز به مبارزه شیمیایی به عنوان آخرین راهکار مبارزه با آفات، با راهنمایی کارشناسان حفظ نباتات و کلینیک های گیاه پزشکی به تهیه سموم با کارنس کم اقدام نمایند. مبارزه شیمیایی با استفاده از سموم کم خطر که خاصیت ماندگاری کمتری دارند، گامی موثر در جهت تولید محصول سالم و سلامت جامعه است.
چند نکته مربوط به دوره کارنس:
1. مدت زمان دوره کارنس بر روی بسته‌بندی سموم درج شده است. این مدت زمان باید به طور کامل رعایت شود.
2. همانطور که قبلا ذکر کردیم مدت دوره کارنس دقیقا از زمان استفاده سموم تا زمان برداشت محصول است. بنایراین دوره انبارداری شامل آن نمی‌شود.
3. اگر از چند سم برای یک محصول استفاده شده باشد باید طولانی‌ترین دوره کارنس را در نظر گرفت.
4. شستن و پوست کندن میوه فقط در صورتی میزان آلودگی سمی را کاهش می‌دهد که سموم استفاده شده از نوع سم‌های تماسی (غیر سیستمیک) باشند. اما اگر سم‌های استفاده شده از نوع سموم قابل نفوذ به بافت محصول (سیستمیک) باشند شستن و پوست کندن میوه تاثیری بر کاهش میزان آلودگی ندارد و تنها راه حل آن گذارندن کامل دوره کارنس می‌باشد