قابل توجه پسته کاران محترم
آفلاتوکسین زهرابه ای است که بوسیله گروه قارچ های آسپرژیلوس فلاووس که جزِء کپک ها هستند ترشح می شود. این قارچ ها در شرایط حرارت و رطوبت مناسب بر روی انواع آجیل و خصوصا پسته ضمن تغذیه و رشد و نمو، زهرابه ای را تولید می نمایند که به انسان و دام ضرر فراوان می رساند. علاوه بر آن یکی از شاخص های مهم در امر صادرات پسته حد استاندارد و مجاز زهرابه افلاتوکسین در محصول می باشد .
این قارچ ها ممکن است در مراحل پیش از برداشت، در زمان برداشت و بعد از برداشت (در طول فرآوری و در انبار) محصول پسته را آلوده سازند. یکی از عمده ترین عوامل آلودگی به این قارچ ، عارضه زود خندانی پسته است که طی آن پوست سبز پسته (که هنوز از پوست استخوانی جدا نشده است) و پوست استخوانی هم زمان شکاف بر می دارند و مغز پسته در معرض آلودگی قرار می گیرد، عواملی از قبیل تنش آبیاری و کمبود عناصر غذایی نیز می توانند سبب تشدید آن شوند .
رعایت موارد ذیل در کاهش میزان افلاتوکسین در محصول پسته موثر می باشد :
• در باغاتی که اصول کاشت مانند انتخاب رقم مناسب، فاصله کاشت و سطح تراکم و... رعایت شده باشد افلاتوکسین کمتری مشاهده می شود .
• انجام هرس باردهی مناسب، آبیاری منظم و جلوگیری از تنش آبیاری، تغذیه و کوددهی مناسب، رعایت بهداشت با غ شامل مبارزه با آفاتی مانند سن ها، پروانه میوه خوار، شب پره خرنوب، مدیریت علف های هرز، حذف بقایای گیاهی
• برداشت محصول بدون تأخیر، به موقع و در ساعات اولیه روز انجام شود و امکان نگهداری آن در سایه تا زمان انتقال از باغ فراهم شود.
• پارچه مخصوص برداشت در زیر درختان پهن و محصول چیده شده همیشه در یک طرف آن ریخته و جمع آوری شود. از مخلوط کردن پسته هایی که قبل از برداشت روی خاک افتاده اند با پسته های تازه چیده شده خودداری شود.
• زمان چیدن و انتقال میوه به ترمینال فرآوری به حداقل کاهش داده شود و پسته ها بلافاصله پوست گیری، شستشو و خشک گردند و از انباشتن پسته ها (پوست گیری شده یا نشده)خودداری گردد.
• از مخلوط کردن پسته های خندان روآبی و پسته های ریز بدشکل و لکه دار که دارای افلاتوکسین بیشتری هستند با پسته های سالم خودداری شود و از آب حاصل از شستشوی پسته ها در ترمینال مجدداً استفاده نشود.
• اصول بهداشتی و تمیز کردن محوطه و دستگاه ها باید در ترمینال ضبط و محل فرآوری رعایت شود.
• دستگاه های فرآوری داخل فضای بسته و سرپوشیده قرار گیرند و از خشک کن های دارای تجهیزات کنترل دما و محاسبه زمان لازم برای خشک شدن استفاده شود.
• رطوبت پسته ها قبل از انتقال به انبار باید حدود 6 - 4 درصد باشد.
• تمیز کردن و ضدعفونی انبار قبل از واردکردن محموله و کنترل دما و رطوبت و تهویه انبار و در صورت ضرورت مبارزه با آفات انباری
• از تماس مستقیم گونی ها با کف و دیواره انبار جلوگیری شود. تعداد مجاز قرار دادن کیسه ها روی هم حداکثر 5 عدد می باشد